مقدمه
آزمون سراسری چالش مشترک دانش آموزان ایرانی است. در این چالش مهم، خانواده و مدرسه داوطلب نیز سهم بسزایی دارند. آشنایی با تفاوت سال‌های پایه و آزمون سراسری در وهله اول، بسیاری از ابهامات و سوالات داوطلب و خانواده او را حل کرده، می‌توانند با ذهنی باز و آگاه ادامه مسیر را راحت تر طی نمایند. برای شناخت 4 تفاوت پایه و آزمون سراسری و تغییر استراتژی و برنامه ریزی متناسب با هرکدام از این تفاوت‌ها، با ما همراه باشید.
تفاوت سال‌های پایه و آزمون سراسری
حجم مباحث
بر خلاف سال‌های گذشته، یک داوطلب آزمون سراسری باید حجم زیادی از مباحث را در زمان نسبتا کم مطالعه کند.
میانگین تعداد صفحات مباحث آزمون سراسری در هر یک از گروه‌های آزمایشی:
گروه آزمایشی علوم ریاضی: 4881 صفحه
گروه آزمایشی علوم انسانی: 5389 صفحه
گروه آزمایشی علوم تجربی: 4807 صفحه
گروه آزمایشی هنر: 5693 صفحه
رقابت
رقابت، یکی دیگر از مجموعه عوامل موثر در موفقیت برای آزمون سراسری می‌باشد. در آزمون سراسری (برخلاف سال‌های پایه)، داوطلب باید با دیگران رقابت کند. در سال‌های پایه نمرات دانش آموزان در نتیجه یکدیگر تاثیری ندارد. اما تراز هر یک از داوطلبان در هر درس آزمون سراسری، هم تحت تاثیر نتیجه دیگر داوطلبان و هم موثر بر نتیجه آنها خواهد بود.
میانگین تعداد شرکت کنندگان در آزمون سراسری در سال‌های اخیر:
گروه آزمایشی علوم ریاضی: 150 هزار نفر
گروه آزمایشی علوم انسانی: 250 هزار نفر
گروه آزمایشی علوم تجربی: 600 هزار نفر
گروه آزمایشی هنر: 80 هزار نفر
تفاوت در نوع یادآوری
یادگیری و یادآوری دو فرایند به هم وابستهاند. برای یادگیری، داوطلب می‌بایستی اطلاعات را از حافظه حسی خود به حافظه کوتاه مدت و پس از آن به حافظه بلند مدت خود منتقل کند؛ که در این فرایند برای انتقال اطلاعات از حافظه حسی به حافظه کوتاه مدت نیاز به دقت و برای انتقال اطلاعات از حافظه کوتاه مدت به حافظه بلند مدت به مرور مطالب نیاز دارد.
برای یادآوری نیز همین فرایند به صورت معکوس اجرا می‌شود. در جلسه آزمون داوطلب می‌بایست این بار اطلاعات را از حافظه بلند مدت خود به حافظه کوتاه مدت و سپس به حافظه حسی منتقل کند.
برای شرکت در امتحانات سالانه، دانش‌آموزان فرصت مناسبی برای پاسخ به هر یک از سوالات دارند. اما در آزمون سراسری سرعت عمل، یکی از مهارت‌هایی است که داوطلبان برای موفقیت به آن نیاز خواهند داشت.
در امتحانات پایان سال تحصیلی، هر درس به صورت جداگانه مورد ارزیابی قرار می‌گیرد؛ درحالیکه در آزمون سراسری تمام دروس در یک روز ارزیابی می‌شوند.
نوع سوالات تشریحی در امتحانات پایان سال، به دانش‌آموزان این امکان را می‌دهد که با پاسخ دادن به بخشی از سوال، بخشی از نمره را دریافت نمایند؛ حال‌آنکه در آزمون سراسری سوالات صرفا به شیوه تستی طراحی شده و برای پاسخگویی به هر سوال 100% اطلاعات نیاز است. همچنین در ارزیابی نهایی، پاسخ‌های غلط با نمره منفی لحاظ می‌شوند.
علی رغم توصیه معلمان و مشاوران برای مطالعه در طول سال تحصیلی و عدم به تعویق انداختن مطالعه دروس به شب امتحان، چنانچه دانش‌آموزان در طول سال یادگیری باکیفیتی نداشته باشند، شب امتحان مقداری فرصت برای جبران اهمالکاری خود خواهند داشت ؛ اما برای شرکت در آزمون سراسری هیچ یک از داوطلبان توانایی مطالعه و یادگیری در یک شب را نخواهند داشت و این عادت مطالعه شب امتحانی، صرفا اضطراب آنها را در شب قبل از آزمون سراسری افزایش خواهد داد.
تاثیر در آینده شغلی
اینکه موفقیت در آزمون سراسری با سرنوشت شغلی افراد در ارتباط است، موضوع غیرقابل انکاری است؛ با این حال، فراموش نکنید که موفقیت در آزمون سراسری تنها راه ممکن برای داشتن شغل بهتر و آینده درخشان تر نیست.
سخن پایانی:
در این مطلب درباره تفاوت سال‌های پایه و آزمون سراسری صحبت کردیم؛ گروه مدرسه نما تلاش می‌کند تا با ارائه یک نرم افزار مدیریت آموزشی ، بستری مناسب جهت اجرای استراتژي مطالعه و برنامه ریزی برای مدارس و دانش‌آموزان در سال آزمون سراسری فراهم آورد.
حال که قانون بازی عوض شده است، لازم است تا رفتار و استراتژی داوطلب، خانواده و مدرسه نیز متناسب با آن تغییر کند. داوطلب موفق برای مطالعه حجم زیاد مباحث به برنامه ریزی اصولی، به دلیل اضافه شدن عامل رقابت به شروع به موقع ، به دلیل تفاوت در نوع یادآوری به تغییر روش‌های مطالعه و یادگیری و به دلیل تاثیر نتیجه آزمون سراسری بر سرنوشت شغلی خود، به جدیت نیاز دارد.
